Ieder jaar weer is de begin en de einddatum van de Ramadan een groot twistpunt onder de moslims. Sommige moslims laten het afhangen van astronomische berekeningen die al ruim van te voren vastgesteld kunnen worden, terwijl andere moslims zich blijven houden aan de wijze waarop de Profeet (vrede en zegeningen zij met hem) altijd het begin en het einde van de Ramadan vaststelde: het kijken naar de maan met het blote oog.
De maankalender
De Islamitische kalender is gebaseerd op de maan. Dit houdt in dat er een nieuwe maand begint bij een nieuwe maan en dat de maand eindigt bij de volgende nieuwe maan. Een maand duurt hierdoor 29 of 30 dagen: de tijd tussen twee nieuwe manen in. Wanneer er een nieuwe maansikkel gezien wordt, begint er een nieuwe maand. En daarmee komt de vorige maand ten einde.
Hierdoor is het begin en het einde van de Ramadan afhankelijk van de nieuwe maan. Wanneer de maand voor de Ramadan (de maand Shabban) op zijn 29e dag is, wordt er in de avond naar de maan gekeken. Wanneer de nieuwe maan op dat moment door één persoon gezien wordt, betekent dit dat de maand Shabban ten einde is gekomen en dat de maand Ramadan begint. Ditzelfde geldt voor het einde van de maand Ramadan. Wanneer op de 29e dag van de Ramadan de nieuwe maan gezien wordt, komt de maand Ramadan ten einde en begint de maand Shawal.
Wanneer de nieuwe maan niet te zien is op de 29e dag doordat er nog geen nieuwe maan is of bijvoorbeeld doordat het bewolkt is, dan wordt de maand met 30 dagen voltooid en dan begint de nieuwe maand daarna.
Astronomische berekeningen gebruiken
Tegenwoordig kan er met alle hedendaagse technieken gemakkelijk en al ruim van tevoren vastgesteld worden, wanneer er een nieuwe maan zal zijn. Veel moslims maken hier gebruik van en beginnen of stoppen met vasten volgens de kalender. Zij kijken zelf niet meer naar de nieuwe maan. Het klinkt makkelijker en dat zal het ongetwijfeld ook zijn, maar hiermee wordt een belangrijke Sunnah van de Profeet (vrede en zegeningen zij met hem) de rug toegekeerd. De Profeet (vrede en zegeningen zij met hem) heeft immers gezegd:
“Vast wanneer je het (de nieuwe maan) ziet en verbreek het (vasten) wanneer je het ziet.” 1
De Profeet (vrede en zegeningen zij met hem) heeft ons met deze woorden opgedragen om te beginnen met vasten vanaf het moment waarop de nieuwe maan te zien is. Bekijk de uitspraak van de geleerden hierover: Astronomische berekeningen Ramadan
De nieuwe maan zien
Om vast te stellen of de Ramadan begonnen is of beëindigd is, dient een nieuwe maan gezien te worden. Dit zien hoeft slechts te gebeuren door één persoon die aan de volgende voorwaarden voldoet: degene moet moslim zijn, volwassen zijn volgens de islam, betrouwbaar en degene dient een goede geestelijke gesteldheid te hebben. Wanneer iemand aan deze voorwaarden voldoet en zegt de nieuwe maan gezien te hebben, dient degene op zijn woord geloofd te worden en begint of eindigt de Ramadan.